O xerundio é unha forma verbal non persoal que ten un valor adverbial.
Os xerundios dos verbos da primeira conxugación rematan en –ando (andando); os da segunda rematan en –endo (lendo); e os da
terceira, en -indo (partindo).
1. O xerundio expresa unha acción
simultánea ou unha acción anterior á do verbo principal:
Vimos
a deportista correndo pola pista
[as dúas accións son simultáneas: vímola mentres corría]
Debe evitarse o denominado ‘xerundio de
posterioridade’, que expresa unha acción posterior á do verbo principal:
*Lavamos
o coche, secándoo ao sol
*Son
catro alumnos os seleccionados, sendo
este o mellor
Estes usos poden substituírse por estoutros:
Lavamos
o coche e (logo) secámolo ao sol
Son
catro alumnos os seleccionados, dos cales este é o mellor
Aínda así, admítense certos usos cando a
acción expresada polo xerundio é inmediatamente posterior á acción expresada
polo verbo principal ou cando se se describe unha imaxe:
Melloraron
os resultados traballando máis [primeiro
traballaron máis e logo obtiveron mellores resultados]
Nenos
xogando ao fútbol
[pé dunha imaxe]
2. Polo xeral, o xerundio comparte suxeito
co verbo principal:
O
policía fíxonos o sinal de parar levantando
a man [o policía fixo un sinal e o policía
levantou a man]
Aínda que, en certos casos, o xerundio pode ter
suxeito propio distinto do suxeito do verbo principal:
Sendo ela a nosa amiga, nós confiámoslle varios segredos
[‘ela’ é o suxeito do xerundio e ‘nós’, o suxeito do verbo principal]
3. A función do xerundio é a de complemento
circunstancial (de tempo, de modo, de condición, de causa...) do verbo:
Resolveu
o problema pedindo axuda
[modo]
Entrou
na casa chovendo
[tempo]
Debe evitarse o uso do xerundio con valor
adxectivo, que modifica un substantivo:
*Búscase
secretaria falando inglés
*Decreto
regulando o horario dos comercios
Estes casos deben substituírse por:
Búscase
secretaria que fale inglés
Decreto
(polo) que (se) regula o horario dos comercios
